Meer regie over data met innovatieve digitale ID-oplossingen

Digitale ID’s in de schijnwerpers: naar een toekomst van controle en veiligheid
In het Tweede Kamerdebat van 17 oktober 2024 over digitale infrastructuur en de Europese eIDAS-verordening kwamen nieuwe en oude standpunten over digitale ID’s samen, met een verfrissende, toekomstgerichte draai. Het oude kabinet legde al de basis door te benadrukken dat transparantie en veiligheid cruciaal zijn voor digitale ID’s. Oud-staatssecretaris Van Huffelen sprak over de noodzaak van een systeem waarin mensen de controle hebben over hun data, en minder afhankelijk worden van grote buitenlandse techbedrijven. Ook voormalig minister Adriaansens had zich sterk gemaakt voor een stabiele digitale infrastructuur; ze beschreef datacenters als de 'ruggengraat' van onze online economie en benadrukte dat de veiligheid daarvan gegarandeerd moet blijven​. Hier meer informatie: Tweede Kamer & Tweede Kamer

Een Europese toekomst: veilige digitale ID’s met meer regie voor burgers
Het nieuwe kabinet borduurt hierop voort, maar zet daarbij nog steviger in op een Europees samenwerkingsverband. Het doel? Een eenduidige, veilige en gebruiksvriendelijke digitale ID die voor iedereen in de EU werkt en burgers meer regie geeft over hun eigen data. De nieuwe staatssecretaris van Digitalisering onderstreepte dat Nederland niet alleen de Europese eIDAS-regelgeving wil omarmen, maar ook een leidende rol wil spelen in het ontwikkelen van privacy-standaarden die data-uitwisseling veiliger en makkelijker maken.

Voor apps zoals Datakeeper is dit ronduit geweldig nieuws. Deze ontwikkelingen sluiten naadloos aan bij Datakeeper’s missie om data slim en beperkt te delen – precies de juiste hoeveelheid informatie, zonder dat er onnodig veel wordt gedeeld. De richting die het nieuwe kabinet voor ogen heeft, bevestigt het belang van dataveilige oplossingen waar burgers echt iets aan hebben. De EU-brede “digitale portemonnee” komt daarmee weer een stap dichterbij, wat niet alleen handig is maar ook een stuk veiliger. Kortom, de toekomst voor digitale ID’s ziet er veelbelovend uit, met volop ruimte voor veilige innovatie en oplossingen die gebruikers meer controle geven.

Hoe politieke ontwikkelingen en onderzoek het gebruik van digitale ID’s beïnvloeden
De laatste jaren is de discussie over het gebruik van persoonlijke data en digitale identiteit steeds prominenter geworden in de politiek. Deze ontwikkeling is niet alleen belangrijk voor de tech-industrie, maar raakt ook de kern van de relatie tussen burger en overheid. Recente politieke debatten, zoals die in de Tweede Kamer op 3 oktober 2023 over de digitale infrastructuur, onderstrepen de behoefte aan veilige, toegankelijke oplossingen die burgers meer controle geven over hun data. Maar waarom is dit onderwerp nu zo urgent? En wat zegt onderzoek over hoe burgers denken over het gebruik van hun data?

Politieke aandacht voor data en privacy
Tijdens het debat in de Tweede Kamer eerder dit jaar benadrukte Minister Adriaansens (Economische Zaken) het belang van digitale infrastructuur als een "kritiek onderdeel" van onze samenleving. Ze stelde dat de overheid een sterke verantwoordelijkheid heeft om de continuïteit en beveiliging van datacenters te waarborgen, omdat deze essentieel zijn voor zowel publieke als private digitale diensten. Voor applicaties zoals Datakeeper, die werken met gevoelige persoonlijke gegevens, is dit een bevestiging dat de overheid zich bewust is van het belang van betrouwbare en veilige data-oplossingen. Het debat zette ook de afhankelijkheid van grote techbedrijven zoals Apple en Google in de schijnwerpers, waarbij de nadruk werd gelegd op de ontwikkeling van Europese alternatieven, zoals de ID-wallet.

Ook Staatssecretaris van Huffelen (Digitalisering) maakte duidelijk dat burgers meer grip moeten krijgen op hun persoonlijke gegevens. Ze stelde dat “burgers controle willen over wat er met hun gegevens gebeurt en dat digitale diensten deze transparantie moeten bieden.” Dit politieke standpunt sluit nauw aan bij de missie van Datakeeper om consumenten de regie te geven over hun data door middel van een veilige en gebruiksvriendelijke ID-wallet.

Wat vindt de burger?
Dat consumenten controle over hun data willen, blijkt  uit een studie van Deloitte in 2022:  75% van de ondervraagden maakt zich zorgen over hoe bedrijven hun persoonlijke gegevens gebruiken. Nog zorgwekkender is dat maar liefst 80% van de respondenten aangeeft dat ze denken dat bedrijven meer data verzamelen dan nodig is voor de dienst die ze aanbieden. Dit creëert een spanningsveld tussen de behoeften van bedrijven en het vertrouwen van consumenten.

Daarnaast laat een onderzoek van de Europese Commissie zien dat bijna 70% van de Europese burgers vindt dat ze onvoldoende controle hebben over hun persoonlijke gegevens. Dit komt overeen met de standpunten van Staatssecretaris van Huffelen: transparantie en dataminimalisatie zijn essentieel om het vertrouwen van burgers terug te winnen. Datakeeper speelt hier direct op in door dataminimalisatie centraal te stellen in zijn ID-wallet. Dit betekent dat we alleen de strikt noodzakelijke gegevens delen, zoals bijvoorbeeld je geboortedatum in plaats van je volledige identiteit.

 De impact van wetgeving
Op Europees niveau zien we ook belangrijke stappen in de richting van meer controle voor burgers over hun digitale identiteit. Het voorstel voor de European Digital Identity (eID) is een van de meest vooruitstrevende wetgevingsinitiatieven op dit gebied. Deze wetgeving zou het voor burgers in de hele EU mogelijk maken om hun digitale identiteit veilig te beheren en te gebruiken voor verschillende diensten, van het openen van een bankrekening tot het indienen van belastingaangiften. Dit initiatief wordt gezien als een stap naar minder afhankelijkheid van grote techreuzen en meer bescherming voor burgers.

Volgens Margrethe Vestager, de Europese Commissaris voor Mededinging, zal de eID “de manier veranderen waarop burgers omgaan met hun persoonlijke gegevens in de digitale wereld. Het zal hen de tools geven om hun gegevens te beheren op een manier die zowel veilig als transparant is.”

De toekomst van digitale identiteit: politiek en technologie hand in hand
De politieke aandacht voor digitale identiteit en gegevensbeheer laat zien dat we ons in een cruciaal moment bevinden. Technologieën zoals Datakeeper en de Europese ID-wallets passen perfect binnen deze bredere trends van dataminimalisatie, privacybescherming, en burgers meer controle geven over hun digitale leven. De vraag is niet langer of digitale ID-oplossingen zullen worden ingezet, maar hoe deze zullen worden vormgegeven en gereguleerd.

Met Datakeeper staan we klaar om deze toekomst te omarmen. Door nauw samen te werken met beleidsmakers en te luisteren naar de zorgen van consumenten, bouwen we aan een oplossing die zowel voldoet aan de huidige behoeften als voorbereid is op wat de toekomst ons brengt. De toekomst van persoonlijke data begint nu – en wij zijn er klaar voor.